Leismaniazis, köpeklerde seyrek gözüken protozoal bir hastalıktır. Kedilerde nadiren bulunur. Hastalığa Leishmania spp. neden olur.
ABD dışında Orta ve Doğu Akdenizde, Güney Amerika ve Asyada da bulunur.
Tatarcık sinekleri Leishmaniazis etkenini taşır. Tatarcık sinekleri halk arasında ‘Yakarca’ veya ‘Yakar’ olarak bilinir. Sivrisineklerinden daha fazla can acıtacak biçimde sokup kan emer. Köpekler dışında kemirgenler ve insanlarada bulaşır. Leishmania etkeni taşıyorsa insanlarda Şark çıbanı oluşturur ve zamanla büyük bir yaraya dönüşür. Türkiye’de insan sağlığı için en tehlikeli böceklerdendir. Kediler muhtemelen tesadüfi olarak yakalanmışlardır.
Hastalık etkeni vücut içerisinde savunma hücrelerinde gelişim gösterir. Mast hücreleri denilen bu hücrelerde çoğalan hastalık
etkeni savunma hücresini patlatarak çoğalmak için başka bir savunma hücresine girer.
Leishmaniazis uzun bir kuluçka süresine sahip olabilir. Belirtilerin ortaya çıkma süresi 3 ay ile 7 yılı bulabilir. Etkilenen köpeklerde; çabuk yorulma, kilo kaybı, ateş, hızlı soluk alıp verme, zayıflama, ishal, kusma, aşırı yemek yemek isteği, burun kanaması, kanlı dışkı, hapşırma, öksürük ve bayılma gözlenebilir. Dışarıdan bakıldığında tüy dökülmesi, topallama ve konjiktivitis görülebilir.
Laboratuvar ortamında yapılan testler ile teşhis için Veteriner Hekimize başvurmanız gerekmektedir.
Hastalığın tedavisi Veteriner hekiminiz tarafından hasta özelinde yapılır. Örneğin; hiç belirti göstermeyen bir köpekte tedavi başlanmayabilir ve testleri normale dönünce süreç sonlanabilir. Hastalığın erken teşhisinde ve doğru tedavi ile süreç çabuk atlatılabilir. Ancak tedavide geç kalınması durumunda çok ciddi sorunlara yol açabilir. Hastalık köpeklerde böbrek yetmezliğine sebep olur. Böbrek yetmezliği leismanizisten ölen köpeklerin yaygın ölüm sebebidir.
Hastalık etkenini taşıyan tatarcık sineklerinin olduğu bölgede daha az dışarı çıkarmak bir nevi koruma yöntemi olabilir. Bölgede yapılacak olan sinek mücadelesi ve dışarı çıkarılmak zorunda kalınan köpeklere pire tasması diye bilinen tasmaların kullanılması korunmada ciddi rol oynar.
Unutmayın Leismaniazis ciddi bir hastalıktır ancak erken teşhis ve doğru tedavi ile iyileştirilebilir.